Polonya’da Tüm Azizler Günü – 1 Kasım All Saint’s Day

Polonya’da Tüm Azizler Günü 1 Kasımda bilinen ve bilinmeyen tüm azizlerin anıldığı kutsal bir gündür. Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Cadılar Bayramı’nı duymuşsunuzdur. Ve belki de Meksika’daki Día de Muertos’u da öğrenmişsinizdir. Peki Polonya’daki All Saints Day’i duydunuz mu? Cadılar Bayramı ve Día de Muertos’tan farklı olarak, All Saints Day daha ciddi ve kutsal bir tatil. Birçok kişi bu gün vefat eden aile bireylerini ve arkadaşlarını hatırladığı için Ölüler Günü olarak da bilinir.

Sonbaharın sonunda Polonya’da Tüm Azizler Günü en önemli ve ciddi dini bayramlardan biri olarak kutlanır. Kasım ayının başında Polonya’daki herhangi bir mezarlığı ziyaret etmeye karar verirseniz, binlerce mumla tamamen aydınlatıldığını ve her türden tonlarca çiçekle süslendiğini görünce kesinlikle şaşıracaksınız. Bütün bunlar, Polonya’nın bir geleneği olan ve ülkenin dört bir yanından gelen Polonyalıların ölen akrabalarının mezarlarını ziyaret etmek için kendi şehirlerine seyahat ettiği All Saints’ Day sebebiyledir. Tüm Azizler Günü’nde Polonyalılar mezarlıkları ziyaret eder ve ailelerinin mezarlarının etrafında toplanır, sevdiklerinin anısına çiçekler bırakır ve mumlar yakarlar. 

Polonya’da Tüm Azizler Günü, artık etrafımızda olmayanları anmak, sessizce dua etmek ve sevdiklerimizle ilgili anıları paylaşmak için kasvetli bir olaydır. Ancak akşamın ilerleyen saatlerinde, titreyen mumların sıcak parıltısı ve dağılan kokuları, mezarlıkların üzerinde gezinerek rüya gibi bir kalite ve dinginlik duygusu yaratır. Gece boyunca mezarlıklar binlerce mumla parlar, sırf oraların güzelliğini görmek için Polonya mezarlıklarına gitmeye değer. Elbette, düşünmek ve meditasyon yapmak için de eşsiz bir fırsattır. 1 Kasım gecesi, özellikle bir otoyolun ortasındaysanız, mezarlıkların parıldadığı uzun mesafelerden görülebilir.

9. yüzyıldan beri, Polonya’da Tüm Azizler Günü 1 Kasım’da kutlanır. Bu gelenek, inanç için hayatlarını feda eden inananları onurlandıran ortaçağ geleneğinden kaynaklanmaktadır. Katolik takvimi 2 Kasım’ı ise Tüm Ruhlar Günü olarak işaretler. O gün, vefat edenleri anmak ve hatırlamak için tasarlanmıştır. Milyonlarca Polonyalı ülkenin dört bir yanından mezarlıkları ziyaret eder ve dünyadan ayrılan akraba ve arkadaşlarına saygılarını sunar. Mezarların etrafında toplanmak, onları toplamak, mumları yakmak, çelenk ve çiçekler bırakmak adettendir. Bu gelenek, kişinin atalarını onurlandıran bir pagan halk ritüeli olan “Dziady”den alınmıştır. “Dziady” sırasında, ölülerin öbür dünyadan yaşayanların yanına geldiğine inanılıyordu. İnsanların onları yiyecek ve içecekle karşılaması bekleniyordu. Bu nedenle gezgin ruhlar için bazı yiyeceklerin bırakılacağı ziyafetler yapılırdı.

İnsanlar, ruhları beslemek için mezarlıklara getirdikleri powałki veya heretyczki adı verilen küçük somun ekmekler yaparlardı, ruhları eve yönlendirmek ve ısınmak için de yollarda ve evlerinde ateşler yakarlardı. İnsanların bu günde, ziyaret eden ruhlara saygısızlık etmemek için en iyi davranışlarını sergilemeleri beklenir. Bugünlerde, bazı Polonya, Beyaz Rusya ve Ukrayna bölgelerinde, sembolik yiyecekler hala mezarlara getiriliyor. Polonya’da Tüm Azizler Gününde, “pańska skórka” (lordun derisi), bir ambalaj içinde ev yapımı bir şeker, Varşova mezarlıklarının yakınında satılmaktadır. Bu gelenek Polonya’nın diğer bölgelerinde de korunmuştur; Krakow’da “miodek turecki” (Türk balı) ve Lublin’de “szczypka” (şerit) sunulmaktadır.

Polonya’da kutlamalar, kelime anlamıyla “ Tüm Azizler”  anlamına gelen ”Wszystkich Świętych” adı altında gerçekleşir. Ayrıca, insanların bu günü Dzień Zmarłych veya Święto Zmarłych ( Ölüler Günü anlamına gelir ) şeklinde adlandırdığını duymak oldukça yaygındır. İnsanların çoğunun mezarlıkları ziyaret ederek sevdiklerinin mezarlarına çiçek ve mum yakmak için ziyaret ettiği, ölen kişinin anısına adanmış bir resmi tatildir. 

Örneğin, Meksika Día de Muertos veya Amerikan Cadılar Bayramı gibi diğer kültürlerin gelenekleriyle karşılaştırıldığında, Polonya’da Tüm Azizler Günü geleneğinin oldukça üzücü ve ciddi olduğu görülmektedir. Aslında, bazı insanlar Cadılar Bayramı’nı “Amerikan tarzında” kutlamanın Polonya geleneğine saygısızlık olduğunu söylüyor. 

Polonya’da Ölüler Günü çok ciddiye alınır, hava durumu ne olursa olsun, All Saints Day gelmeden önce mezarları temizlemek için birçok insanın mezarlıklara birkaç gün önceden gittiğini görebilirsiniz. Dağınık veya bakımsız bir mezar, ölen kişinin ailesine ayıp sayılır, bu nedenle insanlar çiçekler ve mumlarla mezarların bakımlı görünmesi için çaba harcarlar.

1 Kasım’da mezarlık ziyaretinin ardından insanlar genellikle aileleri ile bir araya gelerek yemek yiyip, birlikte vakit geçirirler. Polonya’da Azizler Günü, ailelerin bir arada olduğu bir gündür, yarın artık bu dünyada olamayacağınızı bilerek sevdiklerinizle zaman geçirme imkanı sunar. 

Polonya’da Azizler Günü – Ölüler Günü Geleneği Nasıl Ortaya Çıktı?

Genel olarak, Azizler Günü her yıl Roma Katolikleri, bazı Protestanlar ve Doğu Ortodoks kiliselerinde kutlanır. Kutlamanın ilk kez gözlemlendiği tarih dördüncü yüzyılın başlarına kadar uzanır.

Bununla birlikte, Polonya’da Azizler Günü, aynı zamanda, “Atalar” anlamına gelen Dziady adlı eski bir Slav ziyafetinden gelir. (Polonya’nın henüz Hıristiyan bir ülke olmadığı zamanlardan). Bu nedenle, kutlamayla ilgili geleneklerin çoğu eski Pagan köklerine sahiptir.

Eski inanışlara göre, yılın bu zamanında ataların ruhları ailelerini ziyaret etmek için dünyaya geri dönerdi. Bu vesileyle, insanlar ruhları beslemek için powałki veya heretyczki adı verilen özel küçük ekmekler pişirirdi. Bu ekmeklerin 1-2 gün önceden hazırlanmaları gerekiyordu çünkü tam da ruhların evlerine döneceği 1 Kasım günü, şöminelerin en sevdikleri yerler olduğu söyleniyordu… Yiyecek (özellikle ekmek, bal) koymak da yaygındı. Bu yiyecekleri mezarlara koyar ve “öteki taraf” ile temas halinde olduğuna inanılan sokak dilencilerine ve rahiplere sunarlardı. 

Gezgin ruhlara eve dönüş yollarını göstermek ve biraz ısınmalarını sağlamak için kavşaklarda şenlik ateşleri yakmak da bir gelenekti. Daha sonra mezarların üzerinde mum yakmaya başladılar ve bu gelenek günümüze kadar geldi. 2 Kasım ise Polonya’da Tüm Ruhlar Günüdür. Polonya’da Tüm Azizler Günü’nün ardından resmi tatil olmayan 2 Kasım’da kutlanır. 

Polonya’da Tüm Azizler Gününde Gezginler İçin İpuçları

Mezarlıklar, All Saints Days’de halka açıktır, bu nedenle ziyaret etmenizi bekliyoruz. Saygılı olmayı unutmayın. 

Unutulmuş olabilecek bir mezara bırakmak için bir mum veya çiçek getirmek güzel bir fikirdir.

Polonya’da Tüm Azizler Günü resmi tatildir. Genel halk için bir izin günüdür okullar ve çoğu işletme kapalıdır. Bu çok önemli bir tatil olduğu için ulaşım ve acil servisler dışında hemen hemen tüm dükkanlar, mağazalar ve servisler kapalıdır.

Seyahat eden insan sayısı nedeniyle yoğun trafik ve birçok yol kapanması olacaktır. 

Tüm Azizler Günü’nde bir mezarlığı ziyaret edememeniz durumunda gelenek 2 Kasım’a kadar devam eder.

Polonya’da Tüm Azizler Günü hakkında daha fazla bilgi bulabileceğiniz siteler;

• https://its-poland.com/travel-tips/all-saints-day-traditions-in-poland

• https://keytopoland.com/post/all-saints-day-in-poland-history-and-traditions
• https://www.featherandthewind.com/blog/all-saints-day-poland-powazki-cemetery